Szafran jest najdroższą przyprawą świata – pół kilograma tej przyprawy to koszt rzędu kilku tysięcy dolarów! Ale szafran, to nie tylko przyprawa, gdyż wykazuje działanie wpływające na naszą neurochemię, konkretnie pod kątem serotoniny.

Właściwości szafranu odkryli już w przeszłości Grecy, którzy spożywając kwiat szafranu uprawnego zauważyli u siebie poprawę nastroju, lepszą pamięć czy wzmożone libido [1]. Na tym jednak nie koniec benefitów, jakie ciągnie za sobą spożycie szafranu. Czego możemy się spodziewać po jego zastosowaniu?

POPRAWA NASTROJU
Szafran nazywany jest też słoneczną przyprawą nie tylko z powodu swojego intensywnego koloru, ale również dlatego, że „rozjaśnia” samopoczucie.
W analizie 5 badań dotyczących suplementacji szafranem w kontekście depresji o umiarkowanym nasileniu, ten okazał się być stosunkowo skuteczny i uzyskano różnicę (dodatnią) względem grupy placebo [2].
W innych badaniach dawka szafran w dawce 30 mg porównywany był z lekiem fluoksetyna, który należy do medykamentów z rodzaju SSRI, stosowanych w depresji (sprzedawany np. pod nazwą Prozac). W badaniach wykorzystano również dla porównania imipraminę (lek starej generacji) oraz citalopram (SSRI). W kontekście leczenie depresji szafran okazał się tak samo skuteczny, co wymienione leki, bez ich skutków ubocznych [3, 4, 5].
W kontekście działania antydepresyjnego szafranu, efekty prac naukowych są bardzo obiecujące, ale wciąż potrzebujemy większej ilości badań, aby stwierdzić jednoznacznie, czy szafran może zastąpić syntetyczne leki antydepresyjne. Nie mniej, wiemy na pewno, że posiada własności poprawiające samopoczucie psychiczne.

WPŁYW NA PMS
Zespół napięcia przedmiesiączkowego, to przypadłość, która dotyka dużą część żeńskiego społeczeństwa – łączy objawy fizyczne, emocjonalne i psychologiczne – i jest konsekwencją zaburzeń hormonalnych, których przyczyny nie są wcale takie łatwe do ujarzmienia. Szafran może stanowić remedium na te dolegliwości.
W badaniu na kobietach w przedziale wiekowym 20-45 lat, dawka 30 mg szafranu na dobę dawała korzyści względem grupy kontrolnej placebo w postaci zredukowania symptomów PMS, takich jak irytacja, bóle głowy, dolegliwości bólowe czy zachcianki na pokarmy [6].
Szafran poza stosowaniem w formie kapsułek może być też wykorzystywany w formie aromaterapii, gdyż jak wykazał eksperyment naukowy, wąchanie szafranu przez 20 min zmniejszyło symptomy PMS, takie jak niepokój, a w badaniach śliny zauważono spadek poziomu kortyzolu [7].

AFRODYZJAK
Szafran wpływa także na popęd płciowy.
W badaniu na mężczyznach z zaburzeniami erekcji wynikającymi ze stosowania leków antydepresyjnych, ich dysfunkcje uległy zredukowaniu po 4 tygodniach stosowania dziennie 30 mg szafranu [8].
Meta-analiza 6 badań dotycząca wpływu szafranu na funkcje płciowe wykazała, że roślina poprawia satysfakcję ze współżycia, libido, ale nie cechy nasienia u mężczyzn [9].
Inna praca naukowa dowiodła, że i Panie mogą skorzystać na suplementacji szafranem. W pracy tej zgromadzono ochotniczki, które stosowały leki antydepresyjne i miały w związku z tym spadki libido i inne dolegliwości, jak ból podczas stosunku czy niski stopień nawilżenia dróg płciowych. Suplementacja szafranem poprawiła wszystkie wymienione parametry, a dawka jaką wykorzystywano we wspomnianym badaniu, to 30 mg [10]. W pracy tej wykorzystano dla porównania efektów grupę placebo, co zwiększa jej wiarygodność w znaczącym stopniu.

REDUKCJA APETYTU
Podjadanie może wynikać z odreagowywania stresu psychicznego i tu szafran też może okazać się przydatny redukując podjadane pokarmy i zmniejszając tym samym ryzyko niechcianego wzrostu wagi [13].
W pewnym badaniu, trwającym 8 tygodni, kobiety stosujące szafran odczuwały większą sytość po pokarmach, podjadały rzadziej i udało im się stracić na wadze zdecydowanie więcej, niż kobietom w grupie placebo [11].
W innym badaniu, 8 tygodni przyjmowania suplementu doprowadziło do spadku apetytu, BMI, obwodu talii i tkanki tłuszczowej [12].

DAWKOWANIE:
30 mg ekstraktu na dzień.
Jego związki aktywne są rozpuszczalne w wodzie, więc nie trzeba stosować go w trakcie posiłku.
Stosowanie w formie suszu może mieć pewne toksyczne skutki i absolutnie nie powinny stosować go kobiety w ciąży, gdyż zwiększa ryzyko poronień  [14, 15].

PODSUMOWANIE
Chociaż nie są znane molekularne podstawy działania szafranu na chwilę obecną (sugeruje się wstępnie mechanizm SSRI [16, 17]), to związki aktywne tej rośliny mają bez wątpienia pozytywny wpływ na samopoczucie psychiczne, porównywalny z lekami farmakologicznymi na receptę. Co więcej, może zwalczać skutki uboczne leków antydepresyjnych oraz redukować symptomy PMS, a także pomagać walczyć podjadaniem na tle nerwowym. Potrzeba więcej prac naukowych na temat działania związków aktywnych tej rośliny, ale obecne prace są bardzo obiecujące, tak samo jak raporty osób stosujących preparat.

Ref.

1. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21438645/
2. doi: 10.3736/jintegrmed2013056.
3. doi: 10.1016/j.jep.2004.11.004.
4. doi: 10.1055/s-0042-115306.
5. doi: 10.1016/j.jad.2017.11.020.
6. doi: 10.7860/JCDR/2014/8024.4021.
7. doi: 10.1016/j.phymed.2010.11.013.
8. doi: 10.1007/s00213-012-2729-6
9. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29881706/
10. doi: 10.1002/hup.2282.
11. doi: 10.1016/j.nutres.2010.04.008.
12. doi: 10.15171/jcvtr.2017.35.
13. doi: 10.1016/j.nutres.2010.04.008.
14. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26468460/
15. doi: 10.2174/187152312803476282.
16. doi: 10.4103/JPBS.JPBS_83_18
17. doi: 10.3736/jintegrmed2013056