Refluks i niestrawność – dieta i suplementacja

Problemy trawienne przytrafiły się chyba każdemu, dając o sobie znać w postaci bólu brzucha, zgagi, nudności itp. Czasami zdarzy się, że takie problemy zaczynają powtarzać się coraz częściej, ich uporczywość wzrośnie wraz z siłą manifestacji. Niestrawność oraz refluks – to znane dolegliwości ze strony żołądka, które częściowo są zbliżone ze względu na przyczyny, jak i w postępowanie. Jak rozróżnić, z czym mamy do czynienia?

Niestrawność objawia się przede wszystkim uczuciem ociężałości po posiłku, które długo nie przemija. Poza tym, często towarzyszą mu nudności, wstręt do jedzenia. Przytrafia się w wyniku błędu dietetycznego, np. po zjedzeniu czegoś tłustego z grilla, jedzenia w pośpiechu. Wystarczy, że posiłek będzie ciężkostrawny, a my nie pomożemy naszemu organizmowi w trawieniu i już niestrawność gotowa. Może do tego dojść zgaga, która objawia się bólem/pieczeniem w okolicy mostka, któremu towarzyszyć może niesmak w ustach, nieprzyjemny zapach z ust czy „kwaśne” odbijanie.

Zgaga jest też charakterystycznym objawem refluksu (choroba refluksowa przełyku). Refluks, który przytrafia się 20-40% społeczeństwa państw wysoko uprzemysłowionych, wywoływany jest przez niesprawność zwieracza dolnego przełyku i klasyfikowany jest jako choroba. W wyniki niezamykania się zastawki znajdującej się pomiędzy żołądkiem a przełykiem dochodzi do przedostania się soków żołądkowych do przełyku, co może mieć w konsekwencji bardzo poważne skutki, dlatego refluks absolutnie nie powinien być lekceważony. Refluks może, ale nie musi powodować uszkodzenie błonę śluzową przełyku [taka postać, nazywa się nienadżerkową (NERD)]. Czasami objawy refluksu mogą być przejściowe i wywołane relaksacją zwieracza przełyku, które można zaleczyć rzadszym spożywaniem pokarmów, 2x dziennie jedynie z uzupełnieniem płynów pomiędzy posiłkami.

Bardzo ważna jest diagnostyka, w przypadku wystąpienia i powtarzania się refluksu, na którą składa się:

– gastroskopia

– manometria przełyku

– 24h test pH

Objawy refluksu to:
– trudności z trawieniem pokarmów
– ból żołądka, odbijanie, zgaga, nudności, cofanie się treści pokarmowej
– ból gardła/ zapalenie gardła (a w konsekwencji zatok czy nawet ucha środkowego), który powstaje na skutek drażnienia przez kwas żołądkowy. Dolegliwość ta może łatwo narastać, jeśli kolacja nie zostanie spożyta w odpowiednim odstępie od snu.
– suchość przełyku
– ból w klatce piersiowej (zbliżony do tego, jaki występuje w chorobie niedokrwiennej serca (dławica piersiowa))
– nieświeży oddech
– ubytki zębowe
– ból w okolicy łopatki
– znużenie/ zmęczenie

Refluks, jeśli pozostawiany samemu sobie bez skutecznych działań, może w konsekwencji doprowadzić do:
– anemii (deficyt B12, żelaza, w wyniku gorszego trawienia)
– SIBO
– nowotworu przełyku
– przełyku Berretts’a

Nasilają go:
– medykamenty, jak aspiryna
– papierosy (rozluźniają zwieracz przełyku)
– alkohol
– fastfoody
– pośpiech
– niestrawność
– infekcja Helicobacter Pylori (test antygenu z kału to zweryfikuje)
– otyłość (zwiększa ciśnienie brzuszne, a pod wpływem zwiększonego nacisku zwieracz przełyku wiotczeje).
– ciąża (ten sam powód, co powyżej)
– cukrzyca
– przejadanie się
– leżenie po posiłku (do 2h po posiłku)

Mając niestrawność, a tym bardziej jeśli dolegliwością ze strony układu pokarmowego jest refluks, musimy postawić na zmianę diety, która nie będzie działała obciążająco na układ pokarmowy (w przypadku niestrawności), co pozwoli mu się zregenerować. W przypadku refluksu musimy zwrócić uwagę również na produkty, które rozluźniają zwieracz dolny przełyku. Z diety wykluczone muszą zostać:

              – tłuste pokarmy

              – alkohol

              – produkty smażone

              – produkty kwaśne

              – produkty ostre

              – napoje gazowane

              – rafinowane węglowodany (cukry)

              – produkty alergizujące (histamina i trawienie; tu warto zbadać alergie krzyżowe IgE)

Dieta:

– mniejsze, a częstsze porcje (najadamy się na ok 70%, tak aby zaspokoić głód)

– unikanie smażenia, jako formy obróbki termicznej. Stawiamy na gotowanie (na parze również), ewentualnie pieczenie

– unikanie tłustych, ciężkostrawnych pokarmów

– tłuszcze zwierzęce muszą zostać wyeliminowane (sery, jaja, tłuste mięsa jak schab), a kwasy tłuszczowe powinny być pozyskiwane w diecie ze źródeł roślinnych (oliwa z oliwek, olej z ogórecznika etc) i też w niewielkich jednorazowych ładunkach

– stawiamy na spożywanie węglowodanów, z takich źródeł jak pszenica durum, owies, ryż, jagły (ale kasza gryczana jest zabroniona)

– białka pozyskujemy z chudych źródeł, np. pierś drobiowa, chuda ryba (morszczuk, tuńczyk, dorsz etc.), ale w niektórych wypadkach porcje protein muszą zostać zredukowane, ze względu na trudności trawienne

– owoce cytrusowe i soki z nich (jak cytryna czy pomarańcz) muszą zostać wykluczone

– unikanie gazowanych napoi i wysokozmineralizowanych wód

– mocna kawa i herbata muszą zostać wyeliminowane (rozluźniają zwieracz dolny przełyku)

– ogórki, pomidory, por, karczochy, szparagi i cebula wykluczone (jak wyżej)

– czekolada (jak wyżej)

– pomocne będą takie przyprawy, jak: bazylia, oregano, koper włoski, estragon, szałwia

– guma do żucia przez godzinę po posiłku, która stymuluje produkcję śliny, działa kojąco na żołądek, pobudza skurcz mięśni gładkich i oddziałuje relaksująco na odźwiernik (łączący żołądek z dwunastnicą)

Istotnie może pomóc poprawienie tempa opróżniania żołądka poprzez:

              – nawodnienie

              – ograniczenie tłuszczy

              – zmniejszenie ilości błonnika nierozpuszczalnego (zboża)

SUPLEMENTACJA (niestrawność)

              – betaina HCL

              – krople żołądkowe

              – enzymy trawienne

SUPLEMENTACJA (refluks):

              – Aloes (10 ml przed snem)

              – Glutamina

              – Glicyna

              – Lukrecja DGL

              – karnozynian cynku

– w niektórych przypadkach betaina HCL, ale po konsultacji z lekarzem, bo u niektórych osób zaostrzy dolegliwości

W celu poprawy napięcia zwieracza:

– fosfatydylocholina (ok 400 mg) + hupercyna-A (50 mcg)
– ale również alpha-GPC, ALCAR – wszystko to, co korzystnie wpłynie na aktywność acetylocholiny, która zwiększa napięcie zwieracza przełyku

Standardowo w chorobie refluksowej stosuje się leki z rodzaju inhibitorów pompy protonowej (IPP; np. omeprazol), ale mają one skutki uboczne i tylko część pacjentów reaguje na nie dobrze:

– rozszerzają przestrzenie międzykomórkowe, co doprowadza do utrwalenia zgagi (pieczenie w okolicy motka)

– 40% populacji z NERD (refluks nienadżerkowy) dobrze reaguje na leczenie IPP

– ok 20% populacji nie reaguje w ogóle na IPP

– skuteczność (na przykładzie rabeprazolu) i nadżerek przełyku:

              – przy 10 mg ed 68% poprawy w 4 tyg

              – przy 20 mg ed 92% poprawy w 2 tyg

– IPP zaostrzają nie kwasowy refluks ((Kilduff CE, 2014)

– schodzenie z IPP: po ponad 2 tyg, jak wszystko idzie ok, zredukować na co 2 dzień (+bloker receptora histaminy H2), po 2 tyg zredukować na 3 dzień, potem przestawić się na bloker H2 i stopniowo zmniejszać

Ref:

  1. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/gerd/symptoms-causes/syc-20361940
  2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4228806/
  3. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24876887/
  4. https://www.webmd.com/heartburn-gerd/guide/reflux-disease-gerd-1
  5. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21532161/
  6. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4133436/
  7. https://pulsmedycyny.pl/choroba-refluksowa-przelyku-nowa-strategia-leczenia-882913

1 thought on “Refluks i niestrawność – dieta i suplementacja”

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *