Trądzik jest znacząco powiązany z tym, co spożywamy. Duże powinowactwo do występowania trądziku ma dieta obfita w rafinowane węglowodany – czyli cukry proste – nabiał mleczny oraz tłuszcze typu trans. W społeczeństwach żyjących na Zachodzie trądzik dotyka ok 80-95% nastolatków. U mężczyzn i kobiet starszych niż 25 lat 40-54% zmaga się w pewnym stopniu z trądzikiem na twarzy. Dla kontrastu, trądzik występuje bardzo rzadko u grup społecznych żywiących się tradycyjnymi produktami, ogólnie przyjętymi za zdrowe.
Pomimo dość mocnych dowodów naukowych łączących dietę z trądzikiem wielu dermatologów wciąż ignoruje to powiązanie. Taki stan rzeczy nie powinien mieć miejsca, a dermatolog powinien uświadamiać pacjenta o potencjalnym wpływie spożywanych produktów na stan cery, podkreślając zwłaszcza te, które nasilają gromadzenie sebum odpowiedzianego za trądzik.
PRODUKTY ŻYWIENIOWE A TRĄDZIK
Przez ostatnie lata świadomość, jaki wpływ ma dieta na trądzik rosła z powodu pogłębiającego się stanu wiedzy na temat podłoża zaburzeń stanu skóry. Pomimo iż trądzik ściśle powiązany jest z gospodarką hormonów androgenowych, występuje inny czynnik o bardzo znaczącym wpływie na stany zapalne skóry, wrażliwy na czynniki żywieniowe. Czynnikiem tym jest IGF-1 (insulinopodobny czynnik wzrostu 1). Jest jednym z głównych hormonów związanych z dojrzewaniem i powodem, przez który większość nastolatków zmaga się z trądzikiem. Poziom IGF-1 koreluje ze stopniem występowania trądziku, znacznie bardziej niż testosteron czy jego metabolit dihydrosteosteron (DHT). Efekty jakie wywiera na skórę IGF-1 ściśle powiązane są z czynnikami żywieniowymi, zwłaszcza spożyciem rafinowanych cukrów.
Wysoka podaż cukrów jest jednym z najsilniejszych czynników, które wpływają na występowanie trądziku. Podaż cukrów wpływa na poziom IGF-1, a ten z kolei na tendencję do powstawania sebum, odpowiedzialnego za powstawiania wyprysków. Zależność tą potwierdza wiele badań eksperymentalnych oraz klinicznych. Natomiast dieta uboga w rafinowane węglowodany zmniejsza produkcję sebum i korzystnie wpływa na tendencję do powstawania wyprysków.
Mleko i produkty mleczne (poza jogurtami i serami) powiązane są z występowaniem trądziku, jako iż zwiększają produkcję IGF-1.
IGF-1 A OTYŁOŚĆ
W celu dalszej oceny roli IGF-1 u osób z trądzikiem naukowcy zbadali 60 przypadków występowania trądziku względem 40 zdrowych osób dopasowanych względem płci i wieku, reprezentujących grupę kontrolną. Badanie obejmowało biopsję skóry. Wyniki pokazały, że poziom IGF-1 był wyższy we wszystkich przypadkach zmian trądzikowych w obszarze skóry. Co ciekawe istniał również istotny związek pomiędzy IGF-1 a wskaźnikiem masy ciała. Osoby z BMI powyżej wartości 30 miały wyższą aktywność IGF-1 w porównaniu osobami o BMI poniżej 30. Ponadto, fakt spożywania produktów mlecznych również skorelowany był z trądzikiem i jego nasileniem występowania. Naukowcy doszli do wniosku, że wysokie poziomy IGF-1 oraz wysokie BMI korelują z występowaniem trądziku, co podkreśla wartość diety w tego typu problemach skórnych.
ŻYWIENIE PRZY TRĄDZIKU
Trądzik sam w sobie może być wynikiem zaburzeń miejscowej (skórnej) tolerancji glukozy. W pewnym badaniu nie wykazano korelacji doustnej tolerancji glukozy u pacjentów z trądzikiem względem wyników glukozy we krwi, jednak biopsja skóry wykazała u tych osób, że tolerancja glukozy w tych komórkach była znacząco zaburzona.
Z powyższego wynika, że rozsądnym jest zaprzestania spożycia pokarmów, które powodują gwałtowny wzrost cukru we krwi w przypadku walki z trądzikiem. Produkty jak napoje z wysoką zawartością cukru, słodkie przekąski będą nasilały trądzik. Ale również silny stres (kortyzol, insulina, katecholaminy) będzie powodował wahania cukru we krwi. Niedobór składników odżywczych niezbędnych do prawidłowego wykorzystania glukozy i insuliny, jak np. witamina B1 również nasilać będą trądzik przy podaży cukrów. Również niedobory jak witaminy B5 czy cynku będą prowokowały zbieranie sebum.
Poza eliminacją cukrów oraz nabiału mlecznego warto zmniejszyć udział w diecie tłuszczy typu trans – tego typu tłuszcze nasilać będą zapalenie gruczołów łojowych. Tłuszcze trans występują np. w maśle, w mięsie zwierzęcym, a także w uwodornionych tłuszczach roślinnych, jak margaryny twarde.
Suplementy, które pomogą w trądziku:
– Cynk (30-45 mg jonów, np. pikolinian)
– kwasy tłuszczowe omega-3 (EPA-DHA; najlepiej w dawce ok 2000 mg dziennie)
– chrom (400 mcg na dzień)
– berberyna
– kompleks witamin z grupy B, z naciskiem na B1, B5, B6
Pokarmy, które warto włączyć do diety przy trądziku:
– Ryby obfite w kwasy tłuszczowe omega-3
– błonnik (w ilości 20-30g dziennie, pozwala oczyścić się jelitom z nagromadzonych toksyn, zanim te przedostaną się do krwi i nasilą stany zapalne)
– oliwa z oliwek i orzechy migdałowe (źródło witaminy E)
– orzechy nerkowca (obfite z cynk)
– warzywa zielone, bogate w chlorofil
Referencje:
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5318522/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15781674
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29778512
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3978780/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25803999
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29193602
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3543297/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15208835
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4884775/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2836431/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22038065